Niederländisch Nederlands

Informationen zur niederländischen Sprache und Kultur

Stand der Bearbeitung: 20.9.2004
zuletzt bearbeitet: 19.1.2005

Woordjeslijst - Vokabelliste paleis

Wenn Sie einen Fehler entdecken, wäre ich froh, wenn Sie ihn mir mitteilen -
als u een foutje ziet zou ik blij zijn als u het mij wilt laten weten.

Sie können die Vokabeln auch lernen - u kunt de woordjes ook leren: s. Vokabeln Seite 3

Niederländisch - Nederlands	Deutsch - Duits
al bijna dertig jaar	fast schon dreißig Jahre
wezen - was - geweest	sein - war - gewesen
het minst	am wenigsten
zich lenen tot	sich eignen zu
de plaats die zich daar het minst voor leent	der Platz, der sich am wenigsten eignet
het Berlijnse Slotplein	der Berliner Schloßplatz
het onderkomen	die Unterkunft
de Volkskammer - het parlement van de DDR	die Volkskammer - das Parlament der DDR
een slooprijpe ruïne	eine abbruchreife Ruine
het onttakelde pronkstuk	das abgetakelte Prunkstück
dat ook wel bekend stond als...	das auch gut bekannt war als...
Eriks lampenwinkel	Erichs Lampenladen
schitteren	glänzen, leuchten, strahlen
als place to be	als Bleibe, um sich darzustellen
het onderdak	die Bleibe
hoe dan ook	wie auch immer
de culturele avantgarde	die kulturelle Avantgard
op de rol staan	auf dem Programm stehen
de hippe happening	das hippe Happening
de rubberboot - de rubberboten	das Schlauchboot - die Schlauchboote
de foyer	das Foyer, die Wandelhalle
de geinundeerde foyer	das unter Wasser gesetzte Foyer
inunderen, onder water zetten, overstromen	unter Wasser setzen, überschwemmen
de podium-kunstenaar - de podium-kunstenaars	der Bühnenkünstler - die Bühnenkünstler
het podium - de podiums, de podia	das Podium - die Podien
vermaken	amüsieren, vergnügen
Onderwegs worden zij door podium-kunstenaars vermaakt.	Unterwegs werden sie von Bühnenkünstlern unterhalten.
achteraansluiten	hinten anstellen
in het vooruitzicht	aller Voraussicht nach
beslist	entschieden, bestimmt
het legendarisch gebouw	das legendäre Gebäude, der legendäre Bau
straks	just
over een uurtje	nach ungefähr einer Stunde
de binnenwand - de binnenwanden	die Innenwand - die Innenwände
de demontage van de asbestbom	die Demontage der Asbestbombe
slopen	abreißen, verschrotten
gesloopt	abgerissen, verschrottet
het metalen geraamte	das metallene Gerippe, das metallene Skelett
het geraamte - de geraamtes, de geraamten	das Gerippe - die Gerippe, das Skelett - die Skelette, das Gerüst - die Gerüste
in het schijnsel van de feestverlichting	im Schein der Festbeleuchtung
nogal	ziemlich
macaber	makaber
de metamorfose	die Metamorphose
het Palast der Republik	der Palast der Republik
ondergaan	untergehen / erleiden, erfahren
kenschetsen	kennzeichnen
de DDR achteraf als een gezellig dorp kenschetsen	die DDR im Nachhinein als ein gemütliches Dorf darstellen
een klap in het gezicht	ein Schlag ins Gesicht
de klap - de klappen	der Schlag - die Schläge, der Hieb - die Hieb, der Klaps - die Klapse, der Knall - die Knallgeräusche, das Geknalle
de dierbare herinneringen bewaren aan dit gebouw	die lieben Erinnerungen an dieses Gebäude behalten, die teuren Erinnerungen an diesen Bau bewahren
dierbaar	teuer, wert, lieb
amper	kaum
Je kondt uitgebreid eten, voor amper zeven mark.	Man konnte gut essen, für kaum sieben Mark.
uitgebreid	ausgedehnt, umfassend, ausführlich
als politiek correcte omlijsting	als politisch korrekte Umrahmung
de omlijsting - de omlijstingen	die Umrahmung - die Umrahmungen, die Einrahmung - die Einrahmungen
Het Palast der Republik deed dienst als poltiek correcte omlijsting van een onvergetelijke trouwdag.	Der Palast der Republik diente als politisch korrekter Rahmen für einen unvergeßlichen Hochzeitstag.
de bruiloft - de bruiloften	die Hochzeit - die Hochzeiten
de zilveren bruiloft	die Silberhochzeit
25 jaar getrouwd: zilveren bruiloft	25 Jahre verheiratet: Silberhochzeit
Een zilveren bruiloft betekent een groot familiefeest.	Eine Silberhochzeit bedeutet ein großes Familienfest.
Zilveren bruiloft: een koppel is binnenkort 25 jaar gehuwd.	Silberhochzeit: Ein Pärchen ist bald 25 Jahre lang verheiratet.
het Centraal Comité	das Zentralkommitee
de Socialistische Eenheidspartij	die Sozialistische Einheitspartei, die SED
de bijvalsbetuiging - de bijvalsbetuigingen	die Beifallsbezeugung - die Beifallsbezeugungen
de bevriende staatshoofden	die befreundeten Staatsoberhäupter
de rode loper	der rote Teppich
de loper - de lopers	der Läufer - die Läufer / der Dietrich - die Dietriche
De loper in het schaakspel mag schuin vooruit of achteruit.	Der Läufer im Schachspiel darf schräg vorwärts oder rückwärts bewegt werden.
De loper mag niet over andere schaakstukken heen springen.	Der Läufer darf nicht andere Schachfelder überspringen.
Hij draaide bij deze handmolens de bovenste steen (de loper) altijd linksom.	Er drehte bei diesen Handmühlen den obersten Stein (den Läufer) immer linksherum.
Gebruik de sleutel / loper op de deur, open de deur en ga naar binnen.	Benutze den Schlüssel / Dietrich an der Tür, öffne die Tür und geh' hinein.
Open de buitendeur met behulp van de loper.	Öffne die Haustür mit Hilfe des Dietrichs!
Bevriende staatshoofden schreden er over de rode loper naar binnen.	Befreundete Staatsoberhäupter schritten über den roten Teppich ins Innere.
de val van de Muur	der Fall der Mauer (der Berliner Mauer)
de betoger - de betogers	der Demonstrant - die Demonstranten
de hereniging van Duitsland	die Wiedervereinigung von Deutschland
besluiten tot	sich entschließen zu
de sluiting - de sluitingen	die Schließung - die Schließungen, der Verschluß - die Verschlüsse
het symbool - de symbolen	das Symbol - die Symbole
bij uitstek	ganz besonders, schlechthin
verguisd	verschmäht
verguizen	verschmähen
In 1990 besloot de Volkskammer tot sluiting van dit symbool bij uitstek van de verguisde DDR.	1990 entschloß sich die Volkskammr zur Schließung dieses Symbols der verschmähten DDR, das als deren Symbol schlechthin gilt.
Darmee kwam de vraag ter tafel die de Berlijners tot op de dag van heden bezighoudt: ...	Damit kam die Frage auf den Tisch, die die Berliner bis zum heutigen Tag beschäftigt: ...
de A-locatie	die 1A-Lage, der Standort ersten Ranges, der Standort par excellence, der erstklassige Standort
Wat is de meest geëigende bestemming van deze historisch beladen A-locatie?	Welches ist die geeignetste Bestimmung dieses historisch belasteten, erstklassigen Standorts?
lomp	plump, grob, ungeschickt, schwerfällig
de pleitbezorger - de pleitbezorgers	der Anwalt - die Anwälte
de Koude Oorlog	der Kalte Krieg
zich gedeisd houden	kuschen, sich bedeckt halten
daarentegen	dagegen, hingegen
de herbouw	der Wiederaufbau
de voorstander - de voorstanders	der Befürworter - die Befürworter, der Verfechter - die Verfechter
de voorstandster - de voorstandsters	die Befürworterin - die Befürworterinnen, die Verfechterin - die Verfechterinnen
het keizerlijk Stadsslot	das kaiserliche Stadtschloß
gelijk	gleich, wie
Daarentegen leken de voorstanders van herbouw van het Stadsslot het historisch gelijk aan hun kant te hebben.	Dagegen schienen die Verfechter des Wiederaufbaus des Stadtschlosses die historische Gleichheit auf ihrer Seite zu haben.
de Hamburgse zakenman	der Hamburger Geschäftsmann
de Bondsdag	der Bundestag
de fractiediscipline	der Fraktionszwang
de discipline	die Disziplin
de nieuw gekozen Bondsdag	der neu gewählte Bundestag
het Bondsdagbesluit	der Bundestagsbeschluß
de haalbaarheid van het Bondsdagbesluit	die Verwirklichung des Bundestagsbeschlusses
de haalbaarheid	die Machbarkeit, die Durchführbarkeit
het gemis	der Mangel
een toegangelijk 'Volkspaleis'	ein zugänglicher "Volkspalast"
de hoedanigheid - de hoedanigheden	die Beschaffenheit - die Beschaffenheiten, die Eigenschaft - die Eigenschaften, die Qualität - die Qualitäten
de despoot - de despoten	der Despot - die Despoten
verlicht	aufgeklärt, erleichtert
de donateur - de donateurs	der Sponsor - die Sponsoren
de Senaat van Berlijn	der Berliner Senat, der Senat von Berlin
de sloop	der Abriß, die Verschrottung
begroten op	veranschlagen auf
De sloop van het Palast der Republik wordt op 20 miljoen euro begroot.	Der Abriß des Palastes der Republik wird auf 20 Millionen Euro veranschlagt.
bekostigen	finanzieren
De Senaat van Berlijn weet zelfs niet hoe ze de sloop van het Palast der Republik moet bekostigen.	Der Berliner Senat weiß selbst nicht, wie er den Abriß des Palasts der Republik finanzieren soll.
zich beijveren	sich bemühen, sich befleißigen
Wilhelm von Boddien beijvert zich voor de herbouw van het slot.	Wilhelm von Boddien setzt sich für den Wiederaufbau des Schlosses ein.
verwezenlijken	verwirklichen
Zijn droom zal worden verwezenlijkt.	Sein Traum soll verwirklicht werden.
de prognose	die Prognose
de oplevering	die Lieferung, die Übergabe / die Bauabnahme, die Abnahme
Aan een prognose over het jaar van oplevering waagt hij zich niet meer.	Eine Prognose über das Jahr der Bauabnahme wagt er sich nicht mehr zu stellen.
Zij opereren momenteel niet onder het gunstigst denkbare gesternte.	Sie operieren momentan unter keinem günstigen Stern.
het gesternte - de gesternten	das Gestirn - die Gestirne, die Sterne (keine Einzahl)
de bouwsom	die Bausumme
de bijstandsgerechtigde - de bijstandsgerechtigden	der Sozialhilfeempfänger - die Sozialhilfeempfänger
De bouwsom van het stadsslot komt ongeveer met het gezamenlijke maandinkomen van de Duitse bijstandsgerechtigden.	Die Bausumme des Stadtschlosses beträgt ungefähr das Monatseinkommen aller deutschen Sozialhilfeempfänger.
Het stadsslot en Berlijn waren onlosmakelijk aan elkaar verbonden.	Das Stadtschloß und Berlin waren unlösbar miteinander verbunden.
onlosmakelijk	unlöslich, unverbrüchlich
de verkwisting	die Vergeudung, die Verschwendung
in het onderhavige geval, in het onderhavig geval	im vorliegenden Fall
het paleis van de Hohenzollerns	das Hohenzollernschloß
Het paleis van de Hohenzollerns vormde het vanzelfsprekende eindpunt van Unter den Linden.	Das Hohenzollernschloß bildete den selbstverständlichen Endpunkt der Straße Unter den Linden.
ten behoeve van	zwecks, zugunsten
een winderige paradeplaats	ein zugiger Paradeplatz
winderig	windig, böig
de paradeplaats	der Paradeplatz
de partijleider Erich Honecker	der Parteivorsitzende Erich Honecker
naderhand	nachher, nachträglich, später
in besloten kring	in engstem Kreis
besloten	geschlossen
de besloten vergadering	die Klausurtagung
de treurnis	die Trübsal
het gapende gat	das klaffende Loch
een keerpunt in zijn leven	ein Wendepunkt in seinem Leben
dit stedebouwkundig vergrijp	diese städtebaulische Sünde
het vergrijp	der Verstoß, das Vergehen
bespoedigen	beschleunigen
Dat hij van adel is, heeft zijn missie overigens niet in alle opzichten bespoedigd.	Daß er von Adel ist, hat seine Mission übrigens nicht in jeder Hinsicht beschleunigt.
het opzicht	die Aufsicht, die Hinsicht
in alle opzichten	in jeder Hinsicht
overigens een uitstekende krant	übrigens eine ausgezeichnete Zeitung
de historische en kunsthistorische argumenten	die historischen und kunsthistorischen Argumente
Ik heb mij gerealiseerd dat ik mij niet te veel van kunsthistorische argumenten moet bedienen.	Ich habe mir vergegenwärtigt, daß ich mich nicht zu stark kunsthistorischer Argumente bedienen sollte.
Wij wijzen uitsluitend op de ethische kant van de zaak.	Wir verweisen ausschließlich auf die ethische Seite der Angelegenheit.
de enorme impuls	der enorme Impuls
Wij wijzen op de enorme impuls die van de herbouw van het slot zal uitgaan op het centrum van Berlijn.	Wir weisen auf den enormen Impuls hin, der vom Wiederaufbau des Stadtschlosses auf das Zentrum von Berlin ausgehen wird.

Anmerkungen:
Het Palast is in 1973-1976 gebouwd - der Palast wurde 1973-1976 erbaut.
Andere Namen für den Palast der Republik:
Honny's Lampenpalast - Honnies Lampenpalast
Palazzo Prozzi - Palazzo Prozzi
Ballast der Republik (omdat het vol asbest zat - weil er asbestverseucht war)

Zurück zum Seitenanfang

Inhalt

Lernmaterialien

Vokabeln

Medien

Veranstaltungen, dt., aktuell --- vorbei

Veranstaltungen, NL+B, aktuell --- vorbei

Links

Tandem

Extras

Anhang

Grundlage dieser Seite:
Sander van Walsum: Het kan nog, feesten en swingen in het Volkspaleis. de Volkskrant, maandag 13 september 2004, bladzijde 6
Diese Seite ist Teil des Vokabelangebots Seite 3, 29. Vokabel-Zip-Datei - deutsch-niederländische Vokabeln zu diversen Themen

Weitere Vokabeln:
Wörterbuch - woordenboek (im Aufbau - in de opbouw)
Vokabelsuche im Wörterbuch Deutsch-Niederländisch / Niederländisch - Deutsch -
woordjeszoek in het woordenboek Duits - Nederlands / Nederlands - Duits
Zum Vokabelnlernen: Finden Sie die Funktion der Unterstrichelung heraus! - Om de woordjes te leren: ontdekt u de functie van het onderstrepen!

Sander van Walsum: Het kan nog, feesten en swingen in het Volkspaleis. de Volkskrant, 13 september 2004, blz. 6
Al bijna dertig jaar staat de Palast der Republik lelijk te wezen op de plaats die zich daar het minst voor leent: het Berlijnse Slotplein. Eerst deed het dienst als onderkomen van de Volkskammer - het parlement van de DDR. Het heeft zich nu ontwikkeld tot een slooprijpe ruïne. Stad Berlijn zit in z'n maag met te bouwen stadsslot
Nog één keer is het onttakelde pronkstuk - dat ook wel bekend stond als 'Eriks lampenwinkel' - opengesteld voor het publiek. In zijn nadagen mag het schitteren als place to be voor de culturele avantgarde...
... Het is hoe dan ook een legendarisch gebouw...
Veel van de oude glorie zal hij er overigens niet meer aantreffen. Alleen de brede, makkelijk begaanbare trappen verwijzen nog naar de representatieve functie die het gebouw ooit heeft vervuld. Maar vrijwel alle binnenwanden zijn bij de demontage van de asbestbom gesloopt. Wat rest, is een metalen geraamte dat in het schijnsel van de feestverlichting nogal macaber oogt.
Günther Zelinski (een bezoeker) kijkt aangedaan naar de metamorfose die het Palast der Republik heeft ondergaan sinds hij er het laatst was - 'dat zal in 1988 zijn geweest. Ik behoor echt niet tot degenen die de DDR achteraf als een gezellig dorp kenschetsen...
Je kon er uitgebreid eten, voor amper zeven mark. Biet kostte er zeventig cent. Er werden dansfeesten gehouden. En het Palast der Republik deed dienst als politiek correcte omlijsting van een onvergetelijke trouwdag of een zilveren bruiloft Daarnaast is het Paleis, aldu Zelinski, 'een onvervreemdbaar deel van de Duitse geschiedenis'. Het Centraal Comité van de Socialistische Eenheidspartij nam er de 'ovationele en aanhoudende bijvalbetuigingen' van de volksvertegenwoordigers in ontvangst. Bevriende staatshoofden, van wie Gorbatsjov de laatste was, schreden er over de rode loper naar binnen. En vlak voor de val van de Muur maakten betogers er hun wensen kenbaar.
In 1990, nog voor de hereniging van Duitsland, besloot de Volkskammer tot sluiting van dit symbool bij uitstek van de verguisde DDR. Daarmee kwam de vraag ter tafel die de Berlijners tot op de dag van heden bezighoudt: wat is de meest geëigende bestemming van deze historisch beladen A-locatie. Dat het lompe Palast der Republik zou verdwijnen, stond op dat moment vast. Pleitbezorgers voor zijn behoud, gesteld dat die er waren, hadden de Koude Oorlog verloren, en hielden zich gedeisd.
Daarentegen leken de voorstanders van herbouw van het keizerlijk Stadsslot (dat in de oorlog had geleden, maar pas in 1950 werd gesloopt) het historisch gelijk aan hun kant te hebben. Aangevuurd door de Hamburgse zakenman Wilhelm von Boddin, rekruteerden zij bondgenoten onder politici, kunstenaars en wetenschappers. Het grote publiek werd gewonnen met een levensechte simulatie van het voormalige stadspaleis op de oorspronkelijke plaats.
In 2002 besloot de Bondsdag in overgrote meerderheid het slot te herbouwen. Die besluit werd in 2003 door de nieuw gekozen Bondsdag bekrachtigd. Das het om een belangrijke stemming ging, bleek onder andere uit het feit dat de volksvertegenwoordigers hun eigen voorkeur mochten volgen, en niet naar hun fractiediscipline waren gehouden.
Toch wordt het hergebruik van het Palast der Republik aangegrepen om twijfel te zaaien over de legitimiteit en de haalbaarheid van het Bondsdagbesluit. Daarbij wordt gewezen op de belangrijke culturele functie die het paleis na enige bouwkundige ingrepen kan vervullen, en op het - achteraf geconstateerde - gemis aan inspraak van de burgers. Die hebben, zo wordt betoogd, meer belang bij een toegangelijk 'Volkspaleis' - zoals het Palast der Republik in zijn huidige hoedanigheid wordt genoemd...
Het belangrijkste argument ontlenen de tegenstanders echter aan de kosten van die onderneming: naar schatting 670 miljoen euro (en waarvan 80 miljoen moet worden opgebracht door donateurs). Dat geld ís er niet en dat geld zal er voorlopig ook niet komen. De Senaat van Berlijn weet zelfs niet hoe ze de sloop van het Palast der Republik (die op 20 miljoen euro wordt begroot) moet bekostigen.
Wilhelm von Boddien, de voorzitter van de vereniging die zich beijvert voor de herbouw van het slot, gaar er vooralsnog echter gewoon van uit dat zijn droom zal worden verwezenlijkt. Aan een prognose over het jaar van oplevering waagt hij zich niet meer, maar als overtuigd democraat mag hij er toch van uitgaan dat het woord van de Bondsdag wet is.
... Ook hij is zich ervan bewust dat de bouwsom van het stadsslot ongeveer overeenkomt met het gezamenlijke maandinkomen van de Duitse bijstandsgerechtigden...
Zeker niet in het onderhavige geval. Want het stadsslot en Berlijn waren onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Het paleis van de Hohenzollerns vormde het vanzelfsprekende eindpunt van Unter den Linden. De sloop in 1950 - ten behoeve van de aanleg van een winderige paradeplaats - was meteen al omstreden. Zelfs partijleider Erich Honecker zou er naderhand (in besloten kring) zijn treurnis over hebben uitgesproken...
... '... Ik heb me gerealiseerd dat ik mij niet te veel van historische of kunsthistorische argumenten moet bedienen. Daar voelen maar heel weinig mensen zich door aangesproken. Daarom wijzen wij uitsluitend op de esthetische kant van de zaak. En op de enorme impuls die van de herbouw van het slot zal uitgaan op het centrum van Berlijn.'
...